Sinds  enkele dagen verschillende médias contacteren wij om te weten wat wij vinden van de dood van twee daklozen in Brussel, vooral omdat het twee vrouwen waren. De gesprekspartners willen dat we het systeem van steun aan de daklozen in Brussel aan de kaak stellen: eerst natuurlijk de Samu Social, daarna de andere verenigingen.
https://www.bruzz.be/videoreeks/dinsdag-30-oktober-2018/video-platform-armoede-daklozenopvang-symptoombestrijding?fbclid=IwAR1P1SYJxz21Zn3FEn5_trQXQvjk8-tt5wMtOs-2zeuOLx5WZLDsjyO_USQ

 

WINTEROPVANG

DE SITUATIE IN BELGIE

Er woedt een enorme wooncrisis  die steeds erger wordt
Er zijn veel te weinig betaalbare woningen, de huurprijzen worden onbetaalbaar voor mensen in armoede. Gezinnen besteden dikwijls tot meer dan de helft van hun inkomen aan de huur.
Armoede stijgt en steeds meer personen in armoede worden dakloos
Steeds meer personen verzeilen in armoede. Meer en meer gezinnen en alleenstaanden, zelfs wanneer ze werken, verliezen hun woonst omdat ze de huur niet meer kunnen betalen.
Bij die gezinnen zijn veel éénoudergezinnen. Bij die alleenstaanden zijn veel jongeren en vrouwen Een van de partners kan na een scheiding dakloos worden. Personen in armoede verlaten instellingen en ziekenhuizen zonder dat daarom voor een woning voor hen werd gezorgd. Er is een gebrek aan onderzoek en aan cijfers. Niemand weet hoeveel dakloze personen er zijn.

Er is een groot tekort aan noodstructuren.
Personen die dakloos werden kunnen meestal niet terecht in noodstructuren.
Er is te weinig crisisopvang voor korte duur, te weinig doorgangswoningen waar gezinnen langere tijd kunnen blijven.
Residentiële 24 uurs opvang voor alleenstaanden slibt dicht. In Vlaanderen wordt opvang al sinds jaren afgebouwd.
Nachtopvang is heel beperkt, bestaat alleen in de grote steden en is niet voor gezinnen.
Het winterplan, een fel uitgebreide nachtopvang tijdens de koudste maanden is voor vele dakloze personen de enige noodstructuur waar ze toegang tot hebben, alhoewel gezinnen daar meestal uit de boot vallen en in veel steden zoals in Vlaanderen de toegang beperkt is tot “gekende” daklozen uit de gemeente.
 
De meeste dakloze personen worden tijdelijk opgevangen bij kennissen of komen in een onzekere of ongeschikte woning terecht , deze personen worden niet altijd geholpen,.
Deze personen riskeren om door het plaatselijke OCMW en/of gemeentelijke bevolkingsdienst niet als dakloos beschouwd te worden maar wel als deel uitmakend van het gezin waar het een tijdelijk onderdak vonden. Ze maken dan deel uit van de gezinssamenstelling, met alle nadelen dat zulks meebrengt: belastingen, samenwoonst, deurwaarders … Dikwijls weigert het OCMW een referentieadres te geven met als gevolg: geen referentieadres en dus geen ID kaart, waardoor ze de toegang tot de meeste rechten verliezen, geen installatiepremie en geen voorrang voor toegang tot een sociale woning, hun sociale uitkeringen of werkloosheidsvergoedingen worden gehalveerd en ze riskeren dat zijzelf en degenen die hen tijdelijk onderdak verleenden gesanctioneerd worden voor het plegen van sociale fraude.
 
Vele dakloze personen komen op straat terecht, deze personen worden ook niet altijd geholpen,.
Vele dakloze personen weten niet waar ze de volgende nacht zullen doorbrengen. Ze hebben geen familie, vrienden of kennissen waar ze tijdelijk kunnen opgevangen worden. Ze slapen waar ze kunnen, op het openbaar vervoer, in parkings, wassalons, cafés, inloopcentra, parken, leegstaande gebouwen, bouwwerven, braakliggende gronden en zo voort. Occasioneel kunnen ze bij iemand op de sofa slapen.
Om hulp te kunnen krijgen moeten dezen bij het OCMW bewijzen dat ze zich in de gemeente bevinden en dat ze buiten slapen, wat dikwijls een onmogelijke taak is. Dan worden deze personen niet als dakloos beschouwd en grijpen ze ook naast het leefloon, het referentieadres en de installatiepremie.
In Vlaanderen gebeurt hulpverlening voor dakloze personen die zich in de openbare ruimte bevinden  steeds vaker in samengang met repressieve maatregelen onder de vorm van GAS boetes voor. overlast en met administratieve aanhoudingen. Antwerpen speelt hierbij een voortrekkersrol. Het autonome stadsbedrijf Samen Leven, een samensmelting tussen de gemeentelijke departementen Sociale zaken en Integrale Veiligheid, voert de regie en doet de casemanagement van de persoonsgerichte trajecten binnen het concept van Ketenaanpak waarbij verscheidene beleidsdomeinen en diensten betrokken zijn, gezondheidszorg, onderwijs, OCMW, politie, procureur, …Deze vorm van “hulpverlening” zal in de toekomst gebruikt worden in heel België, ze staat ingeschreven in het Regeerakkoord:
“ Wat betreft de daklozen en de bedelaars met een multiproblematiek, zal de regering een wettelijk kader creëren met het oog op de versterking van de lokale autoriteiten via een ketenaanpak (o.m. justitie, gezondheid, veiligheid,…) In dit verband kunnen hulpverlening en residentiële opvang worden voorzien met het oog op re-integratie.”

DE EUROPESE CONSENSUSCONFERENTIE IN 1010
 
In 2010 organiseerde het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie een Europese Consensus Conferentie over dakloosheid. Het doel was om met alle relevante stakeholders, FEANTSA (de Europese Federatie van nationale organisaties die met daklozen werken) de Europese Commissie en de dakloze personen zelf, vertegenwoordigd door DAK en het Gemeenschappelijk Daklozenfront, te komen tot een Europese consensus over een aantal hoofdvragen rond dakloosheid. Het Gemeenschappelijk Daklozenfront heeft voor de conferentie een bevraging van dakloze personen georganiseerd in verschillende Europese landen en heeft daarover het rapport “ Europese bevraging van dakloze personen 2010” gepubliceerd. De consensus moest dan als basis dienen om de rol van de EU bij het tegengaan van dakloosheid te versterken. Het rapport van de jury van de Consensusconferentie “policy recommendations of the jury 2011” is sindsdien een belangrijke referentie geworden voor de politiek betreffende dakloze personen.
 
         Woongerichte oplossingen               (housing-led)
 “Kan thuisloosheid het best/meest efficiënt be­streden en voorkomen worden door een aanpak waarin toegang tot huisvesting centraal staat? “
De politieke aanpak gericht op de toepassing van het “recht op wonen” is de meest doeltreffende methode in de preventie van en de strijd tegen dakloosheid. Dit recht staat in het Handvest van Europese grondrechten en is door het Verdrag van Lissabon wettelijk verplicht geworden.
“Europese bevraging van dakloze personen Gemeenschappelijk Daklozenfront 2010”
 
 “De jury roept op om over te gaan van het gebruik van tijdelijke opvangstructuren als voornaamste oplossing voor dak- en thuisloosheid naar “woongerichte oplossingen” (housing-led). Hiermee wordt bedoeld dat de toegang tot een permanente woning moet toenemen en dat de capaciteit van woonbegeleiding voor de personen in hun eigen woning moet toenemen, in functie van hun eigen noden.” “ Beleidsaanbevelingen van de jury 2011
Housing-Led is een oproep om over te gaan van urgentiemaatregelen om dakloosheid te bestrijden naar het werken op lange termijn, naar echte structurele maatregelen die als doel hebben om aan alle dakloze personen  toegang te geven tot een eigen woning of om te voorkomen dat dat men dakloos worden.
Housing-Led past binnen de paradigmeshift van het woonladdermodel en van het herankeringsmodel naar het burgerschapsmodel. Het burgerschapsmodel is een model dat zich de laatste jaren heeft ontwikkeld onder invloed van de vermaatschappelijking van de zorg. Deze overgang gaat gepaard met een proces van vermaatschappelijking: reconversie en/of afbouw van instellingen.


Housing-First Belgium, een Housing-led-experiment bedoeld voor “chronische” dakloze personen die psychische- en gewenningsproblemen hebben, dat de voorbije 2 jaar plaats vond, heeft aangetoond dat met de nodige woonbegeleiding personen kunnen gehuisvest worden die in normale omstandigheden heel moeilijk toegang hebben tot een eigen woonst. Het experiment heeft moeilijkheden ondervonden bij het vinden van woningen, in het bijzonder in Antwerpen, en heeft aangetoond dat rekening moet gehouden worden met het tekort aan betaalbare woningen.

ETHOS
 
ETHOS werd ontwikkeld door FEANTSA en catalogeert de verschillende woonsituaties waarin dakloze personen kunnen verblijven in 4 categorieën en in 13 types. Alle mogelijke woonsituaties komen aan bod: op straat, in opvang, in nachtopvang, in een onzekere woonsituatie zoals opvang bij kennissen en in een ongeschikte woning zoals in een caravan. ETHOS geeft ook een goede definitie van hetgeen een eigen woonst is waarbij rekening wordt gehouden met de kwaliteit van de woning, met de bescherming van de privacy en met de wettelijke aspecten.
The jury considers that the ETHOS typology should be used as the common framework definition of homelessness and housing exclusion at EU level.
Policy recommendations of the jury 2011
De jury van de Consensusconferentie benadrukt dat rekening moet gehouden met personen die in alle woonsituaties verblijven die beschreven staan binnen ETHOS en maakt een pleidooi voor onderzoek en monitoring waarbij met alle woonsituaties rekening wordt gehouden.
“Volgens de jury is het belangrijk dat binnen ETHOS alle leefsituaties aan bod komen, die men moet begrijpen en aanpakken met het oog op de vereiste beleidsdoelstellingen inzake preventie, crisisinterventie en rehabilitatie, om thuisloosheid te kunnen bestrijden.De ETHOS-typologie categoriseert ook leefsituaties waarin de thuisloosheid in “verborgen” vorm voorkomt, bv. mensen die tijdelijk door familie, vrienden of kennissen opgevangen worden. De jury benadrukt dat thuisloosheid bij vrouwen op deze manier vaak niet aan het licht komt. Vrouwen worden om die reden ook het vaakst uitgebuit en misbruikt. Definities van thuisloosheid moeten dit aspect daarom ook volledig opnemen. Verder onderstreept de jury dat door de indeling van ETHOS in verschillende categorieën van leefsituaties de stigmatisering van de thuislozen vermeden wordt.”
De jury waarschuwt voor het risico dat ETHOS-categorieën waarvoor gegevens niet zo eenvoudig beschikbaar zijn (bv. mensen die bij familie of vrienden verblijven) mogelijk verborgen blijven. Als het controlesysteem voor thuisloosheid zich eerder richt op de meer kwantificeerbare gegevens, dreigen deze verborgen categorieën niet aan bod te komen in beleidsmaatregelen. Om deze redenen
pleit de jury ervoor dat het op EU-niveau gecoördineerde thuislozenbeleid,met inbegrip van de opvolging van nationale/regionale strategieën, moet worden onderbouwd door ETHOS als een holistische,conceptuele kaderdefinitie van thuisloosheid en dat alle categorieën -dus ook de moeilijker kwantificeerbare – erin moeten worden opgenomen. In dit opzicht zijn zowel de kwantitatieve als de kwalitatieve gegevens belangrijk.
 
ETHOS is in akkoord met de Belgische wet die rekening houdt met dakloze personen die zich in de verschillende situaties bevinden. Op straat, in opvang, in een onzekere woonsituatie, opgevangen bij vonden bij kennissen, in een ongeschikte woning.
“De Belgische wet  beschouwt als dakloze “elke persoon die niet over een eigen woongelegenheid beschikt, die niet de middelen heeft om daar op eigen krachten voor te zorgen en daardoor geen verblijfplaats heeft (bijvoorbeeld tijdelijk bij vrienden of kennissen verblijft), of die tijdelijk in een tehuis verblijft in afwachting dat hem een eigen woongelegenheid ter beschikking wordt gesteld”
In België werd ETHOS in november 2014 ingeschreven in de ‘overeenkomst tussen de Federale overheid en de gewesten betreffende dak- en thuisloosheid’. Een groot probleem met de invoering van ETHOS is dat de benaming van de categorie “dakloosheid”, het is te zeggen personen die in de openbare ruimte moeten overleven identiek is aan de term “dakloze” in de Belgische wet die dakloze personen betreft die in alle mogelijke woonsituaties verblijven. Dit leidt tot grote verwarring. Niemand kan er nog aan uit. Het is nooit duidelijk over wie het gaat wanneer de term “dakloze” of “dakloosheid wordt gebruikt.

BESLUIT EN AANBEVELINGEN
 
De situatie voor dakloze personen in België is slecht en de toekomst ziet er duister uit maar de Belgische daklozen weigeren zich over te geven aan pessimisme en willen erin blijven geloven.
De oorzaak van dakloosheid is armoede en de strijd tegen armoede is de oplossing voor dakloosheid.
 
Onze aanbevelingen aan de Belgische overheden, zowel op Federaal, Gewestelijk en Gemeentelijk vlak zijn de volgende:
 
Wij vragen dat onderzoek gevoerd worden naar de werkelijkheid en naar de omvang en de monitoring van dakloosheid waarbij rekening gehouden wordt met álle ETHOS categorieën en types.
De overheid moet een politiek voeren die op termijn aan ieder toegang geeft tot een betaalbare woning.
 
Woongerichte programma’s moeten opgestart worden die toegankelijk zijn voor dakloze personen die behoren tot álle ETHOS categorieën. Zowel voor personen die op straat zitten, voor personen die opvang vonden bij kennissen, als degenen die in een ontoereikende woning moeten overleven.
 
Voor een aantal personen moet woonbegeleiding als hulp om een woning te vinden en om deze te behouden voorzien worden. Woonbegeleiding mag niet opgedrongen worden en mag geen voorwaarde zijn voor toegang tot een woonst.
 
Ieder moet beschikking krijgen over een waardig inkomen om voor die betaalbare woning te kunnen betalen.
 
Om deze woongerichte politiek te kunnen voeren moeten er wel genoeg betaalbare woningen beschikbaar zijn.
 
Zolang er niet genoeg betaalbare woningen beschikbaar zijn met de overheid voor alle dakloze personen tussenoplossingen voorzien.
Alle dakloze personen die zulks wensen moeten toegang hebben tot een kwaliteitsvolle 24-uurs residentiële opvang voorzien worden, waarbij de toegang tot een eigen woonst binnen een bepaalde periode gegarandeerd wordt. Afbouw van de opvang moet stoppen, tegendeel moet meer opvang gecreëerd worden. Zowel crisisopvang, doorgangswoningen als residentiële opvang.
Voor álle dakloze personen die nergens anders terecht kunnen moet een kwaliteitsvolle nachtopvang beschikbaar zijn. Dat moet zo het hele jaar door zijn.
Dakloze personen moeten tijdelijk kunnen opgevangen worden bij familie, vrienden of kennissen. Deze dakloze personen en de burgers die hen onderdak verschaffen mogen daar niet voor gesanctioneerd worden. Solidariteit met de medeburger en het opnemen van zijn burgerlijke plichten mogen niet afgestraft worden. Integendeel moeten burgers die hun dakloze medeburgers bijstaan ondersteund worden daarin.
Personen die zulks wensen moeten zich kunnen verenigen in solidaire woonvormen. De autoriteiten moeten daar een wettelijk kader voor creëren waarbij en een reglementering opstellen. Deze woonvorm mag nooit verplicht worden. Personen die zulks wensen moeten tijdelijk kunnen wonen op campings en andere ontoereikende woonvormen.
 
Alle dakloze personen moeten als dusdanig erkend worden en beschikking krijgen over een identiteitskaart, zodat ze toegang krijgen tot hun burgerrechten en sociale rechten.
De vervolging, van personen die moeten overleven in de openbare ruimte, onder de mom van overlastbestrijding en “war on drugs” moet gestopt worden.
 
Logo                                                  logo                                         logo





Front                                                 DAK                       

DAKLOZEN DREIGEN DUPE TE WORDEN VAN PRIVATISERING OPVANG

http://www.standaard.be/cnt/dmf20150925_01886119

-          Van kracht op 1 september met terugwerkende kracht indien door Senaat gestemd wordt.
-          Verplicht sociale integratiecontract  te ondertekenen zoals de jongeren.
-          Verplicht om gemeenschapswerk te verrichten.
-          Wellicht wordt dit op het senaat voorgesteld ter stemming.
 
Waarom zijn wij tegen :
 
De Minister baseert  zich op een wetenschappelijke studie bij de ocmw  en de rechthebbenden van de IRS. Doch de besluiten van deze studie stellen ongelooflijke veel voorwaarden om deze wet mogelijk uitvoerbaar te maken. Verhoging aantal maatschappelijke assistenten, verhoging budget en tegelijk zoveel voorwaarden naar verplichte tewerkstelling dat het practisch niet haalbaar is.
 
Tal van ocmw's stelden dat zelf zonder contract ze de mensen opvolgen.
In de studie zelf verklaren de minimum uitkeringsgerechtigden  niet akkoord te zijn.
 
Daar men weet dat binnenkort de ocmw's zullen verdwijnen en dat deze niet meer dan een gemeentelijke dienst zoals de dienst bevolking, cultuur,...zullen uitmaken hebben we alle redenen om ons te verzetten tegen deze wetsvoorstel.
 
Brussel en Wallonië hebben reeds gereageerd en voordat het voorstel ter stemming wordt voorgesteld aan het Senaat is het van belang om zowel Senaat als de politieke wereld hen er zich van bewust te maken. 
     
http://www.ocmw-info-cpas.be/index.php/fiche_FT_fr/le_projet_individualise_dintegration_sociale_piis_ft
 
 






 

 
 (1) Onderzoek naar de OCMW-hulpverlening aan dak-en thuislozen De Boyser, Linchet, Van Dyck http://www.mi-is.be/sites/default/files/doc/STUD%201003-01%20OCMW-hulpverleningen%20aan%20daklozen_Aides%20CPAS%20aux%20sans%20abri_NL.pdf
(2) Daklozengids http://www.mi-is.be/sites/default/files/doc/c1828-daklozengids_website_nl.pdf
(3) OCMW dienstverlening Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten http://www.vvsg.be/sociaal_beleid/OCMW-dienstverlening/Pages/Referentieadres.aspx
(4) ETHOS-Typologie van dakloosheid FEANTSA http://www.feantsa.org/spip.php?article120
(5)Samenwerkingsakkoord inzake dak- en thuisloosheid http://www.mi-is.be/sites/default/files/doc/samenwerkingsakkoord__12_mei_2014.pdf